شبیه سازی و مدیریت سیلاب بر روی رودخانه های مستقر در مخروط افکنه ها مطالعه موردی : مخروط افکنه و حوضه رودخانه جاماش

بدون شک سیلاب به عنوان یک بلای طبیعی شناخته شده است ولی در عمل سیلاب هم از نظر تلفات جانی و هم از نظر خسارات مالی مهیب ترین بلای طبیعی در جهان محسوب می شود. خسارت سیل را می توان اثرات نامطلوب ناشی از افزایش تراز آب رودخانه به بالاتر از کناره و جاری شدن آن به اراضی مجاور سیلاب دشت تعریف نمود. مخروط افکنه ها غالبا اشکال آبرفتی مثلثی شکلی هستند که در اثر رسوبگذاری جریان های سیلابی در محل ورود آبراهه و یا رودخانه ها به داخل سطوح تقریبا هموار دشت ها شکل می گیرند. از ویژگی رودخانه های مستقر در مخروط افکنه ها می توان به عرض بسیار زیاد و نیز شریانی بودن آن ها اشاره کرد. تجاوز به حد بستر و حریم رودخانه و به تبع آن افزایش خطرات ناشی از سیلاب های بسیار شدید و بهره برداری سنتی از منابع آب و زمین، شرایط نسبتا پیچیده ای را به وجود آورده که خود بیانگر اهمیت مطالعه دقیق این رودخانه می باشد. رودخانه جاماش یکی از مهم ترین رودخانه های استان هرمزگان است که بر روی مخروط افکنه واقع شده، حوضه آبریز آن به علت حاصلخیزی و امکان دسترسی به منابع سطحی و زیرزمینی منشأ بسیاری از محصولات مهم و منحصر بفرد کشور ما نظیر مرکبات می باشد. در این تحقیق سیلاب رودخانه جاماش در دوره بازگشت-های مختلف به کمک مدل یک بعدی - دو بعدی mike flood شبیه سازی شده و خسارات وارد بر کاربری های شهری و روستایی در محیط arc gis مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. همچنین سناریوهای مختلف برای استراتژی های سازه ای و غیرسازه ای مدیریت سیلاب در نظر گرفته شده تا میزان ریسک سیلاب و خسارات ناشی از آن در حالات مختلف مورد ارزیابی و مقایسه قرار گیرد. نتایج نشان می دهد ترکیب روش سازه ای و غیرسازه ای راهکار مناسبی برای مقابله با سیلاب و پیشگیری از تلفات جانی و اقتصادی در این گونه مناطق می باشد.